Scroll Top

ANİMASYON DÜNYASININ SIRA DIŞI YAPIMCISI: TİM BURTON

Ed Wood Year: 1994 USA Director: Tim Burton Tim Burton Shooting picture. Image shot 1954. Exact date unknown.

Tım Burton

TIM BURTON KENDİNE HAS KARAKTERLERİ İLE HAFIZALARA KAZINAN, ANİMASYONLARINDAKİ GEREK MASALSI HAVA GEREKSE MÜZİKAL BETİMLEMELERİYLE İNSANLARI KENDİNE HAYRAN BIRAKAN SENARİST, YÖNETMEN VE SANATÇIDIR.
KİMSENİN SANATINI TAKLİT ETMEYE CESARET EDEMEDİĞİ TİM BURTON, DÜNYA SİNEMASININ TARTIŞMASIZ EN İYİ YÖNETMENLERİNDEN BİRİ. HATTA ÖYLE Kİ GERÇEK DÜNYADAN SOYUTLANMIŞ HAYAL GÜCÜNÜN SINIRLARI OLMADIĞINI GÖSTEREN ESERLERİYLE BÜYÜK BİR HAYRAN KİTLESİ VE BAŞARI ELDE ETMİŞTİR.
DÜNYA SİNEMASI TARİHİNDE İZ BIRAKAN EŞSİZ ESERLERİNİ, TİM BURTON’I SİZLER İÇİN İNCELEDİK. HADİ ONU BİRAZ DAHA YAKINDAN TANIYALIM. KEYİFLİ OKUMALAR…

tim-burton
Tım Burton Kimdir?

Asıl adı Timothy Walter olan başarılı, sıra dışı yönetmen 25 Ağustos 1958 tarihinde ABD’nin Kaliforniya eyaletinde dünyaya gelmiştir. Çocukluk yıllarından itibaren yaşıtlarının yanı sıra absürt karikatürler çizip korku filmleri izleyerek geçirir.
Dış dünyadan soyutlanıp iç dünyasında yaşayan asosyal bir çocuk olan Tim, arka bahçesinde 8 mm film ile stop-motion tekniğini kullanarak sessiz animasyon filmleri çeker. 13 yaşında çektiği “The Island Of Doctor Agor” filmi ile genç yaşta film kariyerine adım atmıştır.

Vıncent (1982)

Liseden sonra Kaliforniya Sanat Enstitüsü’nü bitiren Tim Burton, animatör olarak Disney’de ilk işine başlar. Disney’de çalışırken 1981 yılında “The Fox and the Hound” ve 1985 yılında “The Black Cauldron” animasyonlarının yapımında yer alır fakat hiçbir çizimi filmlerde kullanılmaz.

Aynı dönemde Disney, Tim Burton’a kendi animasyon filmini yapma fırsatı verir. 1982 yılında Vincent Price gibi olmak isteyen, Vincent adında küçük bir çocuğun iç dünyasının anlatıldığı kısa animasyon ortaya çıkartır. “Vincent” isimli kısa animasyon, ünlü korku filmleri oyuncusu Vincent Price tarafından seslendirilir ve birçok ödül kazanır.

The Nıghtmare Before Chrıstmas (1993)

2003 yılında Ruhların Kaçışı filmi ile En İyi Animasyon dalında Oscar sahibi olan sanatçının Yürüyen Şato ve Rüzgar Yükseliyor filmleri de aynı kategoride aday gösterilmiştir.
Sanatçı 2005 yılında Venedik Film Festivali’nde Altın Aslan – Onur Ödülü’nü kazanmış 2015 yılı geldiğinde de Akademi Ödülleri’nde Onur Ödülü’ne layık görülmüştür.
Berlin Uluslararası Film Festivalinde 2002 yılında Ruhların Kaçışı ile Altın Ayı ödülünü kazanmıştır.
2013 yılında da Rüzgar Yükseliyor projesiyle Altın Küre Ödülleri’nde En İyi Yabancı Dilde Film kategorisinde adaylığı bulunmaktadır.
Burada bahsettiklerimiz Miyazaki’nin dünyanın farklı yerlerinden kazandığı 79 ödül ve 48 adaylıktan sadece bazılarıdır.

The Nıghtmare Before Chrıstmas (1993)
tim-burton-2

Liseden sonra Kaliforniya Sanat Enstitüsü’nü bitiren Tim Burton, animatör olarak Disney’de ilk işine başlar. Disney’de çalışırken 1981 yılında “The Fox and the Hound” ve 1985 yılında “The Black Cauldron” animasyonlarının yapımında yer alır fakat hiçbir çizimi filmlerde kullanılmaz.

Aynı dönemde Disney, Tim Burton’a kendi animasyon filmini yapma fırsatı verir. 1982 yılında Vincent Price gibi olmak isteyen, Vincent adında küçük bir çocuğun iç dünyasının anlatıldığı kısa animasyon ortaya çıkartır. “Vincent” isimli kısa animasyon, ünlü korku filmleri oyuncusu Vincent Price tarafından seslendirilir ve birçok ödül kazanır.

“FİLM ENDÜSTRİSİNDE HER ŞEYİ DÜŞÜNÜP ÇİZMEME İZİN VERİLİYORDU AMA HİÇBİRİSİ KULLANILMIYORDU.” Tim Burton bu sözüyle kendine fırsat vermeyen film yapımcılarını eleştiriyordu…

Corpse Brıde (2005)
Tım Burton Film Tekniği ve Tarzı

Tim Burton çekmiş olduğu filmlerle modern dünyanın deli masalcısı olarak anılır. Kendine has stiliyle çekmiş olduğu filmler ve oluşturmuş olduğu olağandışı masalsı karakterler ile ‘Burtonesk’ kavramını ortaya çıkmasına neden olmuştur. Gotik tarzı, filmlerdeki karanlık havası ve müzikal betimlemeleriyle izleyicileri büyülemiştir. Sıra dışı karakterleriyle yepyeni bir dünya kurmuştur.

Frankenweenie (2012)
''STOP MOTION'' Nedir?

Tarihi film kadar eski olan Stop-Motion veya türkçe adıyla “duraklı çekim” tekniği hareketsiz nesnelerin hareketliymiş gibi gösterilmesidir. Kamerayı, objeye göre doğru açıyla ayarlayıp her bir kare çekiminde objenin hareket ettirilmesiyle yapılır. Çekilen tek kare resimleri ardı ardına dizip 15-24 kare oynatılması ile hareket elde edilir ve montajlanarak film tamamlanır. Basitçe anlatmak gerekirse:
Üç boyutlu objelerin biraz hareket ettirilip fotoğraflarının çekilmesi, bu işlemin defalarca yapılmasıyla oluşan animasyon tekniğidir.
Bir nevi canlandırma olmasıyla birlikte kendi içinde Cut Out, Puppet Animation, Claymation gibi birçok tekniği vardır.

Her türlü cansız nesneye, mobilyalara, kâğıttan veya minyatür objelere de hayat verebilir Stop-Motion.

HERKES GİBİ BİRÇOK FİKİRDE KENDİMİZDEN ESİNLENİRİZ. TİM BURTON’INDA EN BÜYÜK ESİN KAYNAĞI KENDİSİDİR. FİLMLERİ İÇ DÜNYASININ BİR YANSIMASI OLUP BAŞARISININ KAYNAĞIDIR.

tim-burton-3

İç dünyasındaki sıra dışı fikirleriyle kendine has bir stil yaratan Tim Burton’ın silik kalması veya fark edilememesi imkânsızdır. Paul Reubens (Pee-Wee Herman) Tim’in başarısını görür. Böylelikle Tim Burton, 1985’te ilk uzun metrajlı filmi olan “Pee Wee’s Big Adventure” filmine yönetmen olarak imzasını atar. Pee-Wee isimli asi bir karakterin ve onun bisikletiyle yaşadığı maceraların anlatıldığı film, sürpriz bir şekilde büyük bir başarı yakalar ve Tim Burton’ın meşhur olmasında önemli bir rol oynar. Sinema dünyasının iyi yönetmenleri arasında yerini alan Tim Burton’a bir sürü yeni film teklif edilmesine rağmen, o yeni bir şeyler yapmak istediği için hepsini reddeder. Kendi tarzına uygun, daha fantastik, daha korkunç, daha karanlık bir filmin peşindedir.

BeetleJuıce (1988)

3 yıl boyunca karanlık düşüncelere dalar ve yeni karakterler yaratır. Bu 3 yıllık süre Tim Burton için başarılı ve ilham verici geçmiş olacak ki yarattığı Beetlejuice (Beterböcek) karakteri ile büyük başarı yakalar. Daha sonraları yakın dost olacakları Michael Keaton ile yaptıkları ilk film olan “Beetlejuice” 1988 yılında izleyicilerin karşısına çıkar ve büyük beğeni toplar. Biraz vahşi, fazla coşkulu, tam bir korku ustası olan Beetlejuice karakteri Burton’ın başarısına başarı katar. Tim Burton bu film ve bu fikirle kendi tarzını tüm dünyaya kabul ettirmeye başlar. Beetlejuice filminin müziklerini de daha sonraları birçok kez birlikte çalışacakları yakın dostu, Oscar ödüllü besteci Danny Elfman hazırlar ve bu müzikler yıllarca insanların hafızalarında yer eder.

Film bir araba kazasında hayatını kaybeden genç bir çiftin evine yeni taşınanları kabullenemeyip beetlejuice adında bir hortlaktan yardım almasını anlatmaktadır. Film, gişede 80 milyon doların üstünde gelir elde ederek En İyi Makyaj Oscar ödülüne sahip olmuştur.

Beetlejuice, beetlejuice, beetlejuice.

tim-burton-movie-collage
Tım Burton Filmleri (Yönetmen)
  • Corpse Bride (2005)
  • Charlie and the Chocolate Factory (2005)
  • Big Fish (2003)
  • Planet of the Apes (2001)
  • Sleepy Hollow (1999)
  • Mars Attacks! (1996)
  • Ed Wood (1994)
  • Batman Returns (1992)
  • Edward Scissorhands (1990)
  • Batman (1989)
  • Beetlejuice (1988)
  • Pee-wee’s Big Adventure (1985)
  • Frankenweenie (1984)
  • Vincent (1982)
Tım Burton Filmleri (Yapımcı)
  • Corpse Bride (2005)
  • James and the Giant Peach (1996)
  • Batman Forever (1995)
  • The Nightmare Before Christmas (1993) -Sinema tarihindeki ilk uzun metraj Stop Motion film.


TİM BURTON’IN SİNEMA DÜNYASINDAKİ BAŞARISININ EN ÖNEMLİ SEBEBİ JOHNNY DEPP’İN OYUNCULUĞU OLDUĞU DÜŞÜNÜLSE DE ASLINDA BURTON’IN YARATTIĞI KARAKTERLER İLE DEPP’İN İNANILMAZ UYUMUDUR.

EDWARD SCISSORHANDS (1990)

Burton’ın çocukluğuna dair izler taşıdığı söylenen bu filmde, mucidi öldüğü için elleri makas olarak kalan bir adamın tuhaf, dramatik ve romantik hikayesini anlatılmaktadır.
Bu filmde Tim burtonun en büyük silahı olan Jonny Deep oynamaktadır.

THE NIGTHMARE BEFORE CHRISTMAS (1993)

Tim Burton’ın fantastik ve gotik öğelere bolca yer verebildiği bir animasyon filmi çekilir. The Nightmare Before Christmas (Noel Gecesi Kâbusu) Balkabağı Kralı ve Cadılar Bayramı Efendisi Jack Skelington’ın kendi içinde yaşadığı karmaşayı konu alan bu animasyon filminin yönetmen koltuğunda Disney’in başarılı animatörü Henry Selick yer alır. Besteci Danny Elfman’ın harika müzikleriyle bezeli Nightmare Before Christmas, hem dünyanın ilk uzun metrajlı stop-motion filmi olmasıyla hem de karakterleriyle bir kült olur.

CHARLIE AND THE CHOCOLATE FACTORY (2005)

Eski bir klasik yapım olan, aynı zamanda da Tim Burton’ın hayranı olduğu Roald Dahl’ın kitabı’nın filmini, yeniden çekmek için kolları sıvar. Film, Willy Wonka adlı bir çikolata şirketi sahibinin yaşlandığını fark etmesi ve çocuğu olmadığı için varis aramasıyla birlikte, ürettiği çikolatalarının içine beş tane altın bilet bırakmasını ve bunu bulan çocukların varislik için başlattığı yarışı anlatıyordur. Çocuklar tarafından beğenilen film, hikâyeye sadık bir şekilde çekilmiştir.

ALICE IN WONDERLAND (2010)

Film, kitapta da olduğu gibi, Alice’in beyaz bir tavşanı takip ederek ağacın altındaki bir tünele düşmesi ve kendisini Harikalar Diyar’ında bulması ile başlar. On yıl öncesinde yine aynı yeri ziyaret ettiğini hatırlamayan Alice, Harikalar Diyarı’nda ilk olarak pek çok kapı bulunan bir yerin fantastik hikayesini konu alır. Renkli ve fantastik vizyonunu kullanmaktan çekinmeyen Burton, kötü eleştiriler alsa da ikinci filmi çekmekten kaçınmamıştır. Birbirinden güzel ve heyecanlı filmler çıkarmıştır.

‘‘BİR KİŞİNİN DELİLİĞİ, BAŞKA BİR KİŞİNİN GERÇEKLİĞİDİR.’’ TIM BURTON

tim-burton-museum
TIM BURTON’IN HAYAL EVRENİNİN SERGİSİ

Tim burton bugüne kadar çektiği filmler ve tarzı ile ciddi bir hayran kitlesine ulaşmasıyla 2019 yılında Las Vegas’ta bir sergi açmıştır. 700 ayrı parça arasında Burton’ın kendi arşivinden seçilenler, stüdyo arşivlerinden çıkarılanlar ve özel koleksiyonlar sergilenmektedir. Film karakterleri ve çizimlerin yer aldığı bu sergi, hayranlarının onun çılgın fantastik dünyasına fiziksel olarak dahil olmasını sağlamıştır.

tim-burton-4
ÖDÜLLER
  • DAVID FOR CINEMATIC EXCELLENCE: LIFETIME ACHIEVEMENT AWARD 2019
  • HUGO EN İYİ DRAMATİK SUNUM ÖDÜLÜ 1991
  • YAŞAM BOYU BAŞARI DALINDA ALTIN ASLAN 2007
  • DAYTIME EMMY EN İYİ ANİMASYON ÇOCUK PROGRAMI ÖDÜLÜ 1990
  • NATIONAL BOARD OF REVIEW EN İYİ YÖNETMEN ÖDÜLÜ 2007
  • WNSOR MCCAY AWARD 2010
  • FUTURE FILM FESTİVAL DIGITAL AWARD 2005
  • EMPIRE LEGEND AWARD 2012

1982’DEN GÜNÜMÜZE BİRÇOK FİLMDE YÖNETMEN VE YAPIMCI OLARAK ÇALIŞAN BURTON GEÇTİĞİMİZ GÜNLERDE 2019 YILINDA VİZYONA GİREN DİSNEY’İN DUMBO GİBİ ESKİ ANİMASYON FİLMLERİNİ LİVE-ACTİON’A DÖNÜŞTÜRME PROJESİ İÇİNDE YER ALMIŞ VE YENİ PROJELERİNE DEVAM ETMEKTEDİR.
DAHA ÖNCE FİLMİ, ANİMASYONU VE DİZİSİ ÇEKİLEN ADDAMS AİLESİ HERKES TARAFINDAN ‘‘TUHAFLIKLARIN AİLESİ’’ OLARAK TANINAN, DİKKAT ÇEKEN AİLEYE YÖNELİK SON PROJEYİ TİM BURTON TARAFINDAN ÜSTLENİLDİĞİNİN DUYURULMASI HAYRANLARINI MUTLU ETMİŞ. TİM BURTON’IN BU DENLİ SİNEMA DÜNYASINDAN SİLİNMEYECEK BİRÇOK BAŞARI HİKAYESİNE İMZA ATMIŞTIR.
GÖNLÜMÜZDE TAHT KURAN BU FİLMLERİN DEVAMINI BEKLEMEKTEYİZ.

Kaynaklar:

1

2

3

4

5

6

7

Merak Ettikleriniz İçin Aşağıdaki Linklere Göz Atabilirsiniz…
Yurtdışında Animasyon Eğitimi Veren Üniversiteler Hangileridir?
animasyon-egitimler
Detaylı Bilgi İçin görsele Tıklayın…
Animasyon Bölümü Portfolyo Eğitimi Nedir?
portfolyo-hazirlik-akademisi-animation-12
Detaylı Bilgi İçin görsele Tıklayın…
Yurtdışında Dijital İllüstrasyon Eğitimi Veren Üniversiteler Hangileridir?
portfolyo-hazirlik-akademisi-animation-11
Detaylı Bilgi İçin görsele Tıklayın…

Benzer gönderiler

WhatsApp WhatsApp'tan Yazın